Tech­nische vragen: Onderzoek Investico en situatie ODMH

Indiendatum: 21 nov. 2021
Antwoorddatum: 7 dec. 2021

1. Heeft het college kennis genomen van het onderzoek van Investico, waaruit naar voren komt dat de omgevingsdiensten, waaronder de ODMH, ernstig tekort schieten bij het opleggen van sancties aan bedrijven die de milieuwetgeving overtreden?
   
   Het college heeft kennisgenomen van het artikel in Trouw naar aanleiding van het onderzoek van Investico. In het onderzoek wordt ons inziens níet geconcludeerd dat de omgevingsdiensten, waaronder de ODMH, ernstig tekort schieten. Het stuk gaat over het stelsel van milieutoezicht en -handhaving.

   
   In het genoemde artikel van Trouw wordt kritiek geleverd op het feit dat er nauwelijks boetes (2 boetes op 147 tekortkomingen) worden opgelegd. Een boete is een strafrechtelijke sanctie. Daarin is het Openbaar Ministerie leidend. Een omgevingsdienst maakt gebruik van bestuursrechtelijke middelen als een dwangsom en bestuursdwang. De aard van de aangetroffen overtredingen is niet altijd zodanig dat het strafrecht meerwaarde heeft. In dit opiniestuk in Trouw van 23 november 2021 van de gedeputeerde van de provincie Overijssel wordt dat toegelicht.
   

2. Acht het college het in het licht van veiligheid en gezondheid van mens, dier en natuur maatschappelijk aanvaardbaar dat er op de hoeveelheid geconstateerde overtredingen zo weinig is beboet? Waarom wel of niet?
   

   De ODMH werkt op basis van de vastgestelde nota Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving voor gemeentelijke milieutaken 2019-2022 (hierna: nota VTH milieu. Hierbij volgt de ODMH de landelijke handhavingsstrategie (LHS). Er wordt uitgegaan van passend ingrijpen bij overtredingen die vastgesteld zijn tijdens toezicht, dus naar de aard en ernst van de overtreding. De LHS verbindt het bestuursrecht met het strafrecht. In de meeste gevallen is bestuursrechtelijk optreden (dwangsom of bestuursdwang) passend. Bij het strafrechtelijk optreden is het Openbaar Ministerie betrokken en op dat proces heeft het college of de ODMH geen invloed. Het onderzoek van Investico richtte zich alleen op strafrechtelijk optreden.
   

3. Hoe interpreteert het College de uitkomsten voor de ODMH verder? In hoeverre is deze situatie voor Gouds grondgebied van toepassing? Graag een toelichting.
   

   Zie het antwoord bij vraag 2.
   

4. Voor de overtredingen die buiten Gouda hebben plaatsgevonden: bent u het dan met ons eens dat er betere handhavingsafspraken met de ODMH moeten worden gemaakt door de deelnemende gemeenten en wil Gouda zich daar actief voor inzetten?

   
   Zoals bij het antwoord op vraag 1 deelt het college niet de conclusie van Investico dat omgevingsdiensten en daarmee de ODMH tekortschieten. Zoals bij het antwoord op vraag 2 is toegelicht werkt de ODMH volgens LHS die is vastgelegd in de nota VTH milieu. Op basis van milieu- en nalevingsrisico’s wordt jaarlijks een handhavingsprogramma opgesteld dat vervolgens wordt uitgevoerd. Bij overtredingen wordt naar aard en ernst ingegrepen overeenkomstig de nota VTH milieu en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur uit de Awb.
   
   

5. Kan het College uitgebreid en met beleidsdocumenten onderbouwd, de Raad informeren hoe het actuele sanctiebeleid is geaccordeerd met de ODMH? Dus op basis van welke afspraken, welke resultaten en financieringsafspraken?

   
   Zoals hierboven toegelicht is het sanctiebeleid opgenomen in de nota VTH milieu en wordt onverkort uitgevoerd door de ODMH. In het jaarprogramma ODMH milieu worden elk jaar de afspraken vastgelegd over het verwachte aantal controles. Volledigheidshalve is het jaarprogramma milieu 2021 bijgesloten.
   

6. Is de bezoekfrequentie aam bedrijven vastgesteld aan de hand van risicoprofielen en zo ja, betreft het dan landelijk vastgestelde profielen of lokaal vastgestelde profielen op basis van de beschikbare handhavingscapaciteit?

   
   De bezoekfrequentie is in de regio Midden-Holland vastgesteld op basis van de milieudruk van bedrijven. Bedrijven met meer risico’s voor het milieu worden vaker gecontroleerd dan bedrijven met weinig impact. De bezoekfrequentie is indertijd beoordeeld door de VROM-inspectie en afdoende bevonden. Naderhand is in de regio besloten om de bezoekfrequentie mede te bepalen aan de hand van het nalevingsgedrag. Overigens vallen de bedrijven met de hoogste milieudruk en risico’s onder milieutoezicht van de DCMR Milieudienst Rijnmond.
   

7. Hoe groot is het risico dat bedrijven met deze strategie een loopje nemen met de wettelijke milieu-eisen?

   
   Doordat de ODMH meerdere aspecten waaronder nalevingsgedrag betrekt in het bepalen van de bezoekfrequentie is het risico beperkt.
   
   

8. Heeft het gevolgde sanctiebeleid van de ODMH geleid tot onnodige of extra milieuschade of heeft het negatieve effecten gehad op veiligheid en gezondheid van omwonenden in Gouda en omliggende gemeenten?

   
   Met het bestaande beleid is er in Gouda geen sprake van onnodige of extra milieuschade of risico op veiligheid of gezondheid. Bij grove overtredingen en/of bij gevaar voor de omgeving wordt conform de LHS opgetreden.
   
   

9. Landelijk gaan er stemmen op om dit soort handhavingsprocessen te depolitiseren? Is het in Gouda voorgekomen dat van sanctionering is afgezien om politieke redenen? Zo niet, om welke redenen wordt dan zo vaak afgezien van sanctionering?
   

   In Gouda is er geen sprake van afzien van handhaving om politieke redenen. Zoals hierboven toegelicht wordt passend opgetreden tegen overtredingen, meestal in de vorm van een last onder dwangsom. Daarmee worden de overtredingen over het algemeen beëindigd.

   In de periode 2016 t/m 2020 heeft de ODMH in Gouda 1.121 controles uitgevoerd. Hieruit kwamen bij 500 bedrijven tekortkomingen naar voren. Na aanschrijving en tweede controle waren nog slechts 14 bedrijven in gebreke. Bij 8 bedrijven daarvan is vervolgens een last onder dwangsom opgelegd. De bestaande handhavingsstrategie is daarmee effectief.
   

10. Wat gaat het College (verder) doen met de resultaten van Investico en wanneer gaat u de Raad daarover informeren?
    

    Het onderzoek van Investico geeft het college geen reden tot het nemen van aanvullende maatregelen.