Artikel 38 vragen over GenX dossier

Indiendatum: jul. 2017

Betreft: Artikel 38 vraag Partij voor de Dieren en SP GenX dossier

Het AD heeft op 15 juli 2017 bericht dat uit onderzoek is gebleken dat in onderzochte drinkwatermonsters de chemische stof GenX is aangetroffen, zo ook in Gouds drinkwater. Deze nu aangeboden vragen gaan niet verder in op deze in onze ogen zeer ernstige situatie (en er zijn al vragen van D66 beantwoord), maar betreffen de steeds nijpender situatie die achter de GenX lozingen aan het ontstaan is. En omdat blijkt dat de problematiek van GenX zich bovendien niet beperkt tot het lozingsgebied, maar de stof zich een weg weet te vinden daarbuiten. Want hoewel het nu nog om hoeveelheden gaat die nog onder de gestelde norm (RIVM) blijven, is er wel meer aan de hand.
GenX, dat wordt gebruikt voor de productie van teflon, is de ‘opvolger’ van FOA, een zeer toxische stof waarvan het gebruik en lozingen uiteindelijk zijn gestaakt. Van GenX zijn de gevolgen voor de mens nog niet precies duidelijk, maar het gaat om een gelijkende chemische samenstelling die mogelijk kanker, nierziekten, leverschade en vruchtbaarheidsproblemen veroorzaakt. Daarnaast blijkt de stof zich op te hopen in onze flora en fauna met nog onbekende effecten. Op 21 juli 2017 kwam bijvoorbeeld het bericht dat mensen rondom de gebieden waar GenX wordt geloosd, aangeraden wordt geen groenten uit eigen tuin meer te eten.
En zeker niet onbelangrijk, GenX is slechts één van de vele chemicaliën en gevaarlijke stoffen die op het oppervlaktewater wordt geloosd (er is sprake van een cocktail van stoffen die ieder hun eigen effecten hebben en op elkaar reageren).

Het drinkwaterbedrijf OASEN heeft begin 2017 een zienswijze bij de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid ingediend, gericht op de ambtshalve gewijzigde vergunning voor Chemcours . Daarin berekent het drinkwaterbedrijf ons inziens dat met de toegestane lozingen de hoeveelheden GenX zodanig zullen gaan toenemen dat de wettelijk toegestane norm op termijn wel overschreden gaat worden. De hoeveelheden GenX nemen daarmee ook toe in het drinkwater en als ‘de norm’ wordt bereikt zijn er grote investeringen nodig om het water van GenX te kunnen zuiveren. En tot die tijd zullen mens, dier en natuur aan steeds hogere doses worden blootgesteld. Van een toxische stof waarvan de effecten op lange termijn dus nog niet bekend zijn.

Inmiddels heeft de Tweede Kamer om een uitgebreider onderzoek gevraagd en ook binnen de provinciale staten van Zuid Holland zijn er zorgen om de lozing van GenX . Zij schetsen in meerderheid twee wensen:

• Een revisievergunning af te kunnen dwingen bij een bedrijf, waarmee een bedrijf dus verplicht kan worden de vergunning (en dus de eisen in de vergunning) te vernieuwen.
  
• De industrie dezelfde eis op te kunnen leggen als de voedselindustrie, namelijk dat een nieuwe (grond)stof pas gebuikt mag worden als hij bewezen veilig is. De huidige regel is dat hij gebruikt mag worden totdat hij bewezen onveilig is.

Uit antwoorden op vragen in het Europees Parlement met als kenmerk NL E-002995/2017 wordt duidelijk dat de huidige procedure omslachtig is en er daardoor langdurig stoffen gebruikt kunnen worden die mogelijk gevaarlijk zijn.
Het verzoek van de Provinciale Staten is dat de Zuid Hollandse gemeentes zich aansluiten bij deze oproep.
In het licht van deze situatie hebben wij de volgende vragen aan u:

1. Bent u bekend met de zienswijze die Oasen op 10 februari 2017 heeft ingediend bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid m.b.t. de ontwerpbeschikking Baanhoekweg 22 te Dordrecht? Wat is de mening van het College op deze zienswijze en kent de reactie van de provincie? De zienswijze is bijgesloten.
2. Ook in de zienswijze van Oasen wordt ingegaan op de risico’s voor de volksgezondheid en de kwaliteit van het drinkwater. Deelt u onze mening dat er sprake is van een ernstige situatie en nader onderzoek nodig is naar de risico’s voor mens, flora en fauna als gevolg van GenX?
3. Deelt u onze mening dat nu de gevolgen op lange termijn voor het milieu en de leefomgeving nog onbekend zijn, zodat er zelfs geen zekere “veilige ondergrens” aangegeven kan worden, een volledig verbod moet gelden van lozing van giftige stoffen in het oppervlaktewater met het oog op de belangen van toekomstige generaties mensen en dieren? En waarom wel niet?
4. Nu blijkt dat er sprake is van verontreiniging met GenX niet beperkt blijkt tot het lozingsgebeid, maar ook via water (en lucht!) terecht komt in het drinkwater in diverse gemeenten: bent U bereid de zorgen hieromtrent in de regionale overleggen aan de orde te stellen en tezamen met andere gemeenten bij de provincie een verscherping van het beleid te bepleiten in het belang van de inwoners en andere levende wezens in een groot gebied?
5. Gaat Gouda de wensen vanuit de provincie tot ‘afdwingbare revisievergunningen’ en aanpassing van de regelgeving actief ondersteunen alsmede het verzet tegen dit soort ongewenste lozingen in ons grond- en drinkwater? Zo nee, waarom niet?
6. Is de Omgevingsdienst Midden-Holland inmiddels bij dit onderwerp betrokken nu de verontreiniging zich ook voordoet in een gebied dat het werkterrein van de Omgevingsdienst Midden Holland betreft? En zo ja wat is de reactie van de ODMH?
7. Gaat de gemeente de inwoners van Gouda actief informeren over zowel de situatie die nu is geconstateerd (kleine hoeveelheden GenX in het drinkwater) als ook de achterliggende problematiek en ontwikkelingen? Waarom niet?

Gezien de urgentie van de problematiek zouden wij graag spoedig een antwoord van u ontvangen.

Corina Kerkmans
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren Gouda

Hans van Dijk
Raadslid SP Gouda