Art. 39 vragen: Cargill

Indiendatum: mei 2023
Antwoorddatum: 20 jun. 2023

Uit een onderzoek van Trouw van 20 maart 2023 is gebleken dat Cargill, het grootste niet-beursgenoteerde concern in heel de Verenigde Staten, via brievenbusfirma’s, o.a in Europa, tientallen miljoenen aan belasting ontwijkt. De afgelopen jaren zijn er diverse internationale wetten gekomen die er voor zorgden dat gebaande belastingroutes voortaan geen voordeel meer zouden opleveren. Toch blijkt Cargill de belasting in verschillende landen in Europa nog altijd te ontwijken. Cargill is sinds enkele jaren in Gouda eigenaar van het bedrijf dat voorheen eigendom was van Croda.

1. Heeft het college kennis genomen van het bovengenoemde onderzoek van Trouw?

Ja.

2. Is het college het met ons eens dat belastingontwijking hoewel niet illegaal, wel ongewenst is?

Wij stellen vast dat het Rijk bedrijven (kennelijk) deze ruimte geeft is de belastingwetgeving. Of die ruimte benut moet worden is een tweede.

3. Wat vindt het college van het feit dat het bedrijf Cargill belasting ontwijkt?

Uit het aangehaalde onderzoek komt niet naar voren of dit van toepassing is op de Goudse bedrijfsvestiging.

4. Betaalt Cargill wel de lokale belastingen in Gouda? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

Conform de door de Goudse gemeenteraad vastgestelde belastingverordeningen worden door de BSGR, indien van toepassing, belastingaanslagen opgelegd. Wij hebben geen signalen dat Cargill de verplichtingen niet nakomt. Overigens geldt op grond van artikel 67 Invorderingswet 1990 geldt een geheimhoudingsplicht aangaande de invordering van (individuele) belastingaanslagen en kan daarom niet nader worden ingegaan op de vraagstelling.

5. Heeft Cargill speciale (voor)rechten bij de heffing van lokale belastingen?

Voor zover een en ander niet voortvloeit uit de van toepassing zijnde belastingverordeningen (bijv. een vrijstellingsbepaling) is er geen sprake van (speciale) voorrechten bij het opleggen van de gemeentelijke heffingen.

De voorganger van Cargill, Croda, ontwikkelde uitbreidingsplannen aan de Schielands Hoge Zeedijk, waarvoor ook een aantal betaalbare woningen, tevens tegen de wens van de bewoners in, gesloopt zouden moeten worden.

6. Is Cargill van plan de uitbreidingsplannen van Croda voort te zetten?

Enkele jaren geleden is er met Croda contact geweest over uitbreidingsplannen. Er lopen op dit moment geen procedures of zijn er concrete aanvragen ingediend.

7. Zo ja, in het licht van de bevindingen van het onderzoek, hoe kijkt het college naar de uitbreidingsplannen van Cargill?

N.v.t. zie beantwoording vraag 6.

8. Zo ja, is het college bereid om geen medewerking aan de bedrijfsuitbreiding van Cargill in de gemeente te verlenen zolang de onderneming belasting ontwijkt in Nederland en talloze andere landen?

N.v.t. zie beantwoording vraag 6.

In Europa zal het stimuleren van ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ (MVO of IMVO) binnenkort wettelijk vastgelegd gaan worden. Dat betekent dat bedrijven zowel hun eigen lokale business als hun commerciële waardeketens moeten onderzoeken en misstanden moeten voorkomen, aanpakken en/of mitigeren. Daarnaast is inmiddels de verslaglegging verplicht op het gebied van mensenrechten, arbeidsrechten, duurzaamheid, milieu, belastingbetaling, corruptie voor bedrijven als Cargill op basis van de Europese wet ‘CSRD’. Ook zal Cargill moeten gaan aantonen dat voor de vetten die zij gebruiken, geen ontbossing plaatsvindt (Europese Ontbossingswet). Dit alles moet gaan voorkomen dat bedrijven ‘greenwashen’ ofwel, hun prestaties niet alleen in (duurzaamheids)verslagen vastleggen, maar ook daadwerkelijk hun inspanning en resultaten moeten aantonen.

9. Kent het College de Europese ontwikkelingen op het gebied van wetgeving over ‘IMVO en due diligence’? Zo nee, zal het College zich daarvan op de hoogte gaan stellen?

Ja, het College is op de hoogte van de Europese ontwikkelingen op het gebied van wetgeving over ‘IMVO en due diligence’. In het huidige inkoopbeleid1 is dit vastgelegd in hoofdstuk 3.2: “De gemeente heeft daartoe het “Manifest Maatschappelijk verantwoord Inkopen” ondertekend en is daarmee de inspanningsverplichting aangegaan om mee te werken aan het vergroten van de effectiviteit en de impact van MVI.”

Momenteel wordt binnen de gemeente (afdeling CJA) de overgang en bijbehorende processtappen gemaakt om het vernieuwde Manifest te ondertekenen en te implementeren. De verwachting is dat het vernieuwde Manifest voor het zomerreces van 2023 ondertekend wordt en het bijbehorend actieplan voor het einde 2023 is afgerond.

10. Is het College zich bewust dat door in te kopen en met bedrijven samen te werken, de gemeente ook een ‘ketenpartner’ is van bedrijven en dus IMVO moet stimuleren en in praktijk moet brengen?

Ja, het College is zich bewust van het feit dat met het inkoop- en aanbestedingsbeleid de gemeente ook ketenpartner is van bedrijven en dus IMVO moet stimuleren en in praktijk moet brengen. Dit is enerzijds via de ondertekening van het Manifest en uitvoering van het actieplan geborgd (zie antwoord op vraag 7) en anderzijds via het huidige inkoopbeleid vastgelegd. In het beleid is hoofdstuk 4 Economische uitgangspunten opgenomen. Hoofdstuk 4.1 gaat in op lokale economie en midden- en kleinbedrijf, in hoofdstuk 4.2 wordt het beleid omtrent samenwerkingsverbanden nader uitgelicht en tot slot wordt in hoofdstuk 4.3 de past performance (prestatiemeting van opdrachtnemers) toegelicht.

In het inkoopbeleid is ook het beleid ten aanzien van Social return opgenomen. Dit beleid is nader uitgewerkt in het ‘Handboek Social return’.

“Social return is een aanpak om meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het principe is dat opdrachtnemers naast het uitvoeren van een reguliere opdracht, iets terugdoen voor de gemeente op maatschappelijk of sociaal vlak. Zo levert een project naast reguliere winst voor de opdrachtnemer, ook sociale winst op voor de samenleving. Het is daarmee een onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).”

Voor de arbeidsmarktregio Midden-Holland is besloten om deze aanpak regionaal toe te passen. De gemeenten Gouda, Waddinxveen, Krimpenerwaard en Bodegraven-Reeuwijk vormen samen de arbeidsmarktregio Midden-Holland. De gemeenten werken veel samen op het gebied van sociaal maatschappelijke thema’s en willen regelgeving waar mogelijk op elkaar afstemmen. Zo ook voor Social return. Vanaf januari 2023 is in alle gemeenten een eenduidig beleid voor Social return van toepassing. De gemeente Gouda haakt aan op het regionale beleid Social return Midden-Holland. Sinds 1 januari 2023 valt de uitvoering van Social return voor gemeente Gouda onder de verantwoording van het Werkgevers Servicepunt Midden-Holland (WSP) waar een Social return-loket is ingericht.

11. Is het college bereid om in het kader van onze reputatie als stad met Cargill en andere grote bedrijven in Gouda als Refractories of Compaxo in gesprek te gaan over het belang dat Gouda eraan hecht dat in Gouda gevestigde bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen en met Cargill specifiek over belasting ontwijking?

Het college en de wethouders economie bezoeken op gezette tijden in Gouda gevestigde bedrijven. De bedrijfsvoering van deze ondernemingen en de ambities van de gemeente in het bestuursakkoord zijn hierbij onderwerp van gesprek. Wij merken op dat maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid thema’s zijn waaraan bedrijven (in toenemende mate) aandacht besteden. Croda heeft destijds na de vaststelling van de Global Sustainable Goals, deze zelf ingevoerd in de organisatie en ook andere Goudse bedrijven hier actief over geïnformeerd. Daarnaast investeert het bedrijf in verschillende duurzaamheidsmaatregelen zoals biovergisters, heeft het bedrijf zonnepanelen op het dak beschikbaar gesteld voor bewoners vanuit de omgeving en heeft het bedrijf via de Energie Coöperatie Goudse Panelen en heeft het bedrijf geïnvesteerd in een eigen zuiveringsinstallatie voor afvalwater. De producten die Cargill Bioindustrial produceert zijn hoofdzakelijk gebaseerd op plantaardige herwinbare grondstoffen zoals koolzaadolie. Cargill is in bezit van het RSPO (Round Table of Sutainable Palm) certificaat, waarmee verklaard wordt dat alleen palmolie van goedgekeurde, duurzame (m.b.t. milieu en mens) palmplantages gebruikt worden. Tevens is Cargill sinds december 2021 ISCC (International Sustainability and Carbon Certification) gecertificeerd en koopt Cargill een deel van de koolzaadolie gecertificeerd in. Jaarlijks wordt Cargill door externe partijen gecontroleerd op het voldoen aan de RSPO en ISCC eisen.