Bijdrage begroting 2025-2028

Beste voorzitter, u hoort ons vaak spreken over kwetsbare waarden— dat zijn waarden die vaak moeilijk te vatten zijn in economische termen, maar die essentieel zijn voor ons welzijn en voor de planeet. Denk bijvoorbeeld aan een schoon milieu en de biodiversiteit, maar ook aan cultuur, gezondheid en onze democratische rechten. Naast hun belang voor ons welzijn, zijn deze waarden ook bijzonder kwetsbaar. Ze staan immers vaak onder druk door korte termijn economische belangen. En in een maatschappij die gericht is op eindeloze economische groei en materiële welvaart hebben zij extra bescherming nodig.

Cargill
Neem bijvoorbeeld Cargill, een chemisch miljardenbedrijf dat zorgwekkende stoffen uitstoot midden in onze stad, met gevolgen voor de luchtkwaliteit, het water, het klimaat en de gezondheid van onze inwoners. Vandaag, aan het begin van de Nationale Klimaatweek, is het moment om extra aandacht te geven aan het behoud van een stabiel klimaat en een leefbare planeet—kwetsbare waarden die onder druk staan door dit soort bedrijvigheid. En hoewel we blij zijn dat het college nader onderzoek laat doen naar de uitstoot van Cargill, vragen wij ons af of het überhaupt wel wenselijk is dat een bedrijf met dergelijke impact naast onze binnenstad gevestigd is.

Daarbij komt kijken dat het toezicht van de omgevingsdiensten op deze praktijken soms tekortschiet en voor de gemeenteraad vaak ondoorzichtig is. Hierdoor is de Raad niet goed in positie om haar controlerende taak uit te voeren en onze inwoners te beschermen. Voorzitter, de Partij voor de Dieren heeft hiervoor al langer een agenderingsverzoek liggen om in gesprek met externe deskundigen meer grip te krijgen op onze milieuhandhaving. En de situatie rondom Cargill benadrukt voor ons nogmaals de urgentie hiervan.

Museum Gouda
Een andere kwetsbare waarde die onze bescherming verdient, is het Museum Gouda. Het is niet alleen een uniek gebouw met een rijke historie, maar het museum vervult ook een belangrijke culturele én sociale rol in onze stad, waarmee zij verschillende bevolkingsgroepen met elkaar verbindt. Voor de Partij voor de Dieren is het museum een waarde die we niet mogen verliezen. En voorzitter, u heeft ongetwijfeld ook de brief gelezen waaruit blijkt dat extra investeringen nodig zijn. Welk perspectief kan het college bieden, gezien de nodige investeringen aan het gebouw, om het voortbestaan van het museum te waarborgen?

Herfstakkoord
Voorzitter, dan nu over de begroting, en specifiek over het Herfstakkoord. De Partij voor de Dieren ziet dat Gouda nog altijd inzet op armoedebestrijding, cultuur, duurzaamheid en biodiversiteit, maar de budgetten groeien niet mee met de kostenstijgingen. Een feitelijke bezuiniging over het hele spectrum. En hoewel we begrijpen dat bezuinigingen gepaard gaan met moeilijke keuzes, betreuren we vooral de wijze waarop het Herfstakkoord breekt met de afspraken die zijn gemaakt met de gemeenteraad. En dan wijs ik onder andere op de bezuinigingen op de raadsbrede onderwerpen circulaire economie en participatie—thema's die volgens H1 niet onderhevig zouden zijn aan coalitieafspraken. Met dit akkoord hebben deze partijen laten zien dat zodra het even moeilijk wordt de coalitie terugvalt in oude patronen en dat raadsbreed samenwerken vermeden wordt. Daarmee blijkt H1 een lege letter, voorzitter, en kan ook wat Partij voor de Dieren betreft komen te vervallen.

Ook inhoudelijk gezien zijn de bezuiniging op de circulaire economie – in tijden van klimaatverandering en overconsumptie – en de bezuiniging op participatie – in een tijd van afnemend vertrouwen in de overheid, waarin verbinding met inwoners harder nodig is dan ooit – voor ons keuzes die wij niet kunnen begrijpen. Want juist deze bezuinigingen raken aan de kern van kwetsbare waarden die vandaag, meer dan ooit, bescherming verdienen.

Vertrouwen als kwetsbare waarde
In feite is vertrouwen ook een kwetsbare waarde, voorzitter. Één die zorg en aandacht nodig heeft. En zoals ook anderen hebben al hebben gezegd heeft het Herfstakkoord dat vertrouwen flink beschadigd. Wij overwegen dan ook een motie in te dienen om de bezuinigingen op de raadsbrede onderwerpen te heroverwegen bij de volgende Kadernota en de begroting 2026. Daarbij hopen we dat de coalitiepartijen laten zien het vertrouwen te willen herstellen.

Ook zullen wij een amendement indienen om een zeer nodige investering te kunnen doen in de duiventil. De duiventil is een belangrijk initiatief waarmee de duivenpopulatie op een diervriendelijke manier wordt beheerd, én waarmee de overlast wordt beperkt en onze Binnenstad monumenten worden beschermd. We hopen dan ook op steun van onze collega’s voor dit voorstel om de duiventil voor Gouda te behouden.

Weerbare stad

Voorzitter, ik rond af. Wat we bij deze begroting zaaien, zullen we in de toekomst oogsten. Maar de investeringen die we vandaag doen, zien we niet meteen morgen terug. De zaadjes die we nu planten vragen zorg, aandacht en bovenal geduld. Als we Gouda goed willen doorgeven, moeten we investeren in de lange termijn weerbaarheid en toekomstbestendigheid van de stad, en dat kan niet zonder het betrekken van inwoners én een economie die draait binnen de draagkracht van de aarde.
Dank u wel.

Wouter Kraidy
Fractievoorzitter Partij voor de Dieren Gouda